به نقل از «تسنیم»

بهزاد نبوی علناً به شهید بهشتی توهین می‌کرد/هاشمی رفسنجانی گفت با ساواک صوری همکاری کن/ماجرای دیدار با خواهر مسعود رجودی در اوین

تاریخ انتشار: ۲۶ تیر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۰۵۹۱۸۳

اولین سخنگوی سپاه و رئیس زندان اوین در دهه شصت در گفت‌وگو با تسنیم به بیان ناگفته‌هایش از این دهه شامل همراهی با شهیدان بهشتی و لاجوردی و برخوردش با منافقین و غیره می‌گوید.

گروه سیاسیخبرگزاری تسنیم-عباس کلاهدوز و محمدعلی سافلی: قرار مصاحبه را در یکی از روزهای ماه مبارک رمضان در خانه‌اش گذاشتیم. قبل از اینکه برسیم، مقابل منزل ‌اش منتظر ما ایستاده بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مصاحبه از ساعت 10 صبح آغاز و تا 4 عصر به مدت 6 ساعت ادامه پیدا کرد؛ گرچه موضوع مصاحبه دهه 60 بود و محور آن، عملکرد جلادان آن دوره یعنی منافقین، اما نمی‌شود با عضو شورای عالی فرماندهی سپاه در اوایل انقلاب و اولین سخنگوی این نهاد انقلابی صحبت کنی اما یک دوره تاریخ انقلاب را مرور نکنی.

سردار یوسف فروتن از قدیمی‌های جنگ و جهاد است. او پیش از انقلاب اسلامی از فعالان دانشجویی در آلمان و عضو اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان اروپا بود و در کنار شهید بهشتی به فعالیت می‌پرداخت. در ایران نیز همراه با گروه فلاح (یکی از گروه‌هایهفت‌گانه سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی) به فعالیت پرداخت.

سردار یوسف فروتن(نفر دوم از سمت راست) در کنار شهید مظلوم بهشتی

وی همزمان با پیروزی انقلاب به عضویت سپاه در آمد و اولین سخنگو و روابط عمومی این نهاد انقلابی و عضو شورای فرماندهی سپاه بود. فروتن در دو مقطعی سال 63 و 67 مسئولیت زندان اوین را برعهده داشت و از نزدیک با منافقین و شبکه آنها در زندان در ارتباط بود.

در اثنای مصاحبه تابلویی به ما نشان می‌دهد که تصویر شهدای خانواده‌اش در آن نقش بسته است. مادر و برادر و ده نفر از اعضای خانواده‌اش در موشک باران صدام در سال 65 یک جا شهید شدند.

برخی مسئولیت‌های سردار فروتن در یک نگاه:

- عضو ستاد استقبال و راهپیمای های بزرگ تهران
- معاون آموزش و دستیار آیت اله مهدوی‌کنی در کمیته‌های موقت
- عضو شورای فرماندهی، رئیس ستاد مرکزی و اولین سخنگوی سپاه
- فرمانده امنیت و حافظت از آیت الله خامنه‌ای در زمان ریاست جمهوری
- رئیس زندان‌های استان تهران در سالهای 63 و 67
- اولین مدیرعامل بنیاد تعاون سپاه
- معاون نظارت و ارزیابی در وزارت دفاع

خبرنگاران سیاسی تسنیم در سلسله‌ گفت‌‌وگویی‌هایی در قالب تاریخ شفاهی با شاهدان، ناظران و راویان عینی دهه 60 که خود در زمره نقش‌آفرینان تاریخ انقلاب اسلامی هستند به ناگفته‌ها و کمتر گفته‌های این دهه با تمرکز بر اقدامات جلادان آن دوره یعنی منافقین خواهند پرداخت. در این میان هر کدام از این راویان در کسوت مختلف در دهه 60 قرار داشته؛ به‌طور مثال یکی عضو تیم حفاظت مسئولین بوده، دیگری در مقام قاضی و حاکم شرع نشسته بود، آن یکی مسئولیت زندان اوین را به‌عهده‌ داشته و دیگری از مسئولان امنیتی وقت بوده است.

این گفت‌وگوها و گزارش‌ها از (یک‌شنبه، 11 تیر) در قالب پرونده دهه 60؛ یک دهه یک قرن در سرویس سیاسی خبرگزاری تسنیم منتشر شده و از همه علاقه‌مندان و شاهدان این دهه دعوت می‌شود ما را در این مسیر یاری کنند.

** محورهای مصاحبه تسنیم با اولین سخنگوی سپاه

✅ دهه 60 تاریخ دنیا را عوض کرد. امام(ره) کتاب تاریخ سیاسی، اجتماعی، انسانی، فرهنگ را عوض کرد. او تاریخ و مکتب انبیاء الهی را زنده کرد.

✅ وقتی امام به گورباچف نامه نوشتند، عمویی را که افسر زمان رزم‌آرا بود، صدا کردم و گفتم نظرت راجع به این نامه چیست؟ خدا را شاهد می‌گیرم که پس از این سوال من، چندین دقیقه گریه کرد و مدام به حزب توده لعن می‌کرد.

✅ وقتی از شکنجه کردن حسن و محبوبه یا برادران رضائی‌ها خبر دار شدم بدور از چشم صاحب‌خانه در سرمای زمستان شهر هامبورگ آلمان از اطاق بیرون می‌رفتم به خودم نهیب می‌زدم که تو کجا و اینها کجا؟

✅ ما با بنی‌صدر که از فرانسه به هامبورگ می‌آمد آشنا بودیم خانواده او مثلا دخترش فیروزه از همان ابتدا به اصول دینی پایبند نبود و در نوع لباس پوشیدن و ظاهر به هیچ عنوان اسلامی عمل نمی‌کرد.

✅تمام اظهارات علیه لاجوردی منافقانه است چرا که من با شهید لاجوردی از نزدیک در ارتباط بودم و او را کاملاً می‌شناختم. ایشان شخصیتی کاملا دوست داشتی و رئوف داشتند.

✅ از پاکی و صداقت شهید لاجوردی همین بس که ایشان پس از عزل در این سمت، در بازار، روسری دوزی می‌کرد تا بتواند روزی خود را در آورد درحالیکه می‌توانست در دوران مسئولیتش میلیون‌ها تومان ثروت برای خودش جمع کند.

✅طبق معمول هر زندانی می‌تواند تقاضای دیدار با مسئولان زندان را داشته باشند. بر همین اساس یک بار منیره رجوی، خواهر مسعود رجوی از منافقین برجسته زندان تقاضای دیدار با من کرده بود.

✅ آن طور که اطلاع دارم شماری زیادی از منافقین سر موضع که در زمانی که در زندان هم تحت نظر بودند فعالیتهای خرابکارانه‌ای در آنجا انجام می‌دادند که توطئه آنان کشف و ضربه بزرگی به آنها زده شد.

متن پیش‌ِرو مصاحبه 6 ساعته خبرنگاران سیاسی تسنیم با سردار فروتن است که از منظرتان می‌گذرد:

تسنیم: باسلام و تشکر از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید. در انتهای دهه چهارم انقلاب هستیم و نگاهی به گذشته نشان می‌دهد که در این 4 دهه شاید بیش از یک قرن بر ملت ما گذشته است. در این بین، دهه 60 دهه پرتلاطم و پرماجراریی بود. درباره این دهه اخیراً رهبر معظم انقلاب در سخنرانی‌شان در حرم امام راحل(ره) فرمودند دهه‌ی 60، یک دهه‌ی مظلوم است.... دهه‌ فوق‌العاده مهم و حسّاس و درعین‌حال ناشناخته و اخیراً به‌وسیله‌ی برخی از بلندگوها و صاحبان بلندگوها مورد تهاجم؛ دهه‌ 60 را مورد تهاجم قرار می‌دهند. دهه‌ی 60، دهه‌ آزمونهای بزرگ و دهه‌ پیروزی‌های بزرگ است. به نظر شما دهه شصت چه ویژگی‌هایی دارد که رهبر انقلاب توجه ویژه به آن را گوشزد کردند؟

بسم‌الله الرحمن الرحیم.اگر تاریخ 300 سال گذشته را دقیق ورق زده و مورد مداقه قرار دهیم و اتفاقات این 4 دهه را یا 300-400 سال گذشته مقایسه کنیم، آن وقت متوجه می‌شویم که این 4 دهه براستی بیشتر از چند قرن بر ما گذشت. ویژگی‌های دهه 60، دو بعددارد، طرف جنایت‌ها و طرف دیگر شکوفایی‌های آن دهه. اولین مطالبی که باید عرض کنم این است که تاریخ باید با دقت و به شکل صحیح تدوین شود. اگر ما نتوانیم تاریخ را به درستی تدوین کنیم، باید بگویم که به نسل‌های آینده خودمان به نوعی خیانت کرده‌ایم. این خیانت ممکن است آگاهانه باشد یا ناآگاهانه که گونه دومبسیار شایع است. ضربه‌ای که ما تاکنون به علت تدوین نادرست تاریخ خورده‌ایم، بسیار زیاد بوده است. تکرار، یکی از مسائل مهم است برخلاف اینکه می‌گویند موضوعی زننده است ولی اگر ما در قرآن نیز توجه کنیم در می‌یابیم که قرآن نیز نوعی تکرار است. حتی پیامبران همواره در حال تکرار مطالبی بودند که از جانب خدا به آنها وحی شده بود.

شما از اول قرآن نگاه کنید، می‌بینید که تمام فرازها و فرودها در سوره‌های مختلف قرآن نوعی تکرار است که در حال بیان تاریخ است. مثلا قصه منافقین، اصحاب خوب و اصحاب بد را بیان می‌کند. چون ما انسانها اصولا فراموش کار هستیمباید مطالب برایمان تکرار شود. از اوایل 57 تا دهه 60 آنقدر اتفاقات عجیب در کشور افتاده که هزاران صفحه کتاب باید برای آن بشود بنابراین دهه شصت دو رو دارد؛ یک رو خوشی‌ها و پیروزی‌ها و مثبت‌ها وشکوفائی‌ها و یک روی دیگر ظلم‌ها و جنایت‌ها و نامردی‌ها.

اگر ما در دهه 60 توسط منافقین نزدیک به 17 هزار شهید دادیم اما 17 هزار شهید در مقابل آنچهبه دست آوردیم چیزی نیست. البته از دست دادن این هموطنان برای ما بسیار دردآور بود.

بگذارید صحبت‌هایم را در این زمینه با ذکر مثال و داستانی برایتان تعریف کنم؛ حضرت امام در مقطعی که بنده مسئول زندانها بودم و تعدادی از سران حزب توده را زیر نظر داشتم مانند کیانوری و همسرش (مریم فرمانفرماییان) پرتویی، عمویی، نامه‌ای به گورباچف نوشتند.

ماجرای جمله که برای همسر کیانوری در زندان سخت تمام شد

تسنیم: مریم فرمانفرمائیان که در ضربه واحد اطلاعات سپاه به حزب توده و بعدها شاخه نظامی آن در 17 بهمن ماه 1361 دستگیر شد؟

بله دقیقاً؛ خاطره اولین برخوردم با این زن جالب است. او زن مغرور و متکبری بود که در زندان او را تنها برای هواخوری بیرون می‌آوردند. در همان روز اول مسئولیتم در اوین حین سرکشی از بندها دیدم او را تنها در محوطه آوردند. به او گفتم اسمتان چیست؟ با یک غرور و تکبری گفت نمی‌شناسی من چه کسی هستم!گفتم کی هستی؟ گفت مریم فرمانفرمائیان.خواهری که مسئول بند او بود به من گفت این خانم، همسر آقای کیانوری است.گفتم همان «سوسیال امپریالیست معروف»؛ این جمله من خیلی برای خانم مریم فرمانفرمائیان سخت تمام شد.مکتب سوسیالیسم که روشن است و مکتب امپریالیسم هم روشن است اما سوسیال امپریالیست قابل درک نبود که با ازدواج این دو نفر قابل درک شد. (کیانوری از بزرگان سوسیالیسم بود و فرمانفرماییان از بزرگان امپریالیسم.) ازدواج این دو از برگ‌های عبرت‌انگیز تاریخ است.

ماجرای گریه‌ و تعبیرجالب یک توده‌ای با سابقه برای امام خمینی در زندان

وقتی امام به گورباچف نامه نوشتند،عمویی را که افسر زمان رزم‌آرا بود، صدا کردم. کسی که نزدیک 29 سال از عمر 61 ساله خود را در زندان سپری کرده بود. به او گفتم نظرتراجع به این نامه چیست؟

خدا را شاهد می‌گیرم که پس از این سوال من، چندین دقیقه گریه کرد و مدام به حزب توده لعن می‌کرد. هفت یا هشت بار لعن فرستاد. پس از‌ آن حرف عجیبی به من که مسئول زندان و از مسئولان نظام بودم زد. به من گفت که شما نمی‌فهمید که امام خمینی چه شخصیتی دارد! گفتم چه طور این حرف را می‌زنی؟ گفت زیرا {امام} خمینی مانند شطرنجبازی ماهر در حالی که بیش از 200 سال شرق و غرب تلاش کردند که علیه اسلام حرف بزنند تا اسلام را به انزوا ببرند ولی ایشان با جابجایی مهره‌ای موفق شد شرق و غرب را کیش و مات کند.

فیلم/سردار فروتن تعبیر جالب یک توده‌ای با سابقه درباره امام خمینی می‌گوید

او در ادامه گفت من که این خانم(مرحوم مرضیه دباغ عضو هیئت اعزامی امام به شوروی) را نمی‌شناسم اما امام خمینی با فرستادن زنی به عنوان سفیر خود تمام تبلیغات گسترده و چند دهه‌ای شرق و غرب را علیه اسلام مبنی بر اینکه اسلام به زنان بی‌توجه است و آنها را آدم حساب نمی‌کند را خنثی کرد. این مطلب را فردی توده‌ای برجسته می‌زند!

در ادامه عمویی گفت که امام خمینی درباره شوروی به قدری اطلاعات دقیقی دارد که گویی هر روز در کاخ کرملین رفت و‌آمد می‌کند و فروپاشی شوروی قطعا به زودی محقق خواهد شد. او می‌گفت طرح پرفسور نپ -که در حقیقت ایدئولوگ استالین و لنین بود و به طرح یوگوسلاوی‌ها فائق شد- حدود 30-25 میلیون آدم کشتند یعنی قتل عام چند ده میلیونی تا موفق شدند.در شرایطی که در کل جنگ ما کمتر از 300 هزار نفر شهید شدند. انقلابی که کل دنیا را دگرگون کرد آنهم با 200، 300 هزار شهید با این همه پیروزی با شوروی که برای برقراری امپراطوری خود 20، 30 میلیون نفر را کشت، واقعا قابل قیاس است؟!

تسنیم: این اتفاقات از عظمت امام و انقلاب و جزو برگ‌های از کتاب دهه 60 یا بهتر بگویم تاریخ معاصر کشور است؟

بله؛ به نظرم دهه 60 تاریخ دنیا را عوض کرد. خیلی‌ها در مورد حضرت امام(ره) تعابیر گوناگون به کار می‌برند و می‌گویند تاریخ را اصلاح کرد، بعضی می‌گویند تاریخ را ورق زد و صفحه دیگری از تاریخ را خواند ولی من می‌گویم امام(ره) کتاب تاریخ سیاسی، اجتماعی، انسانی، فرهنگ را عوض کرد. او تاریخ و مکتب انبیاء الهی را زنده کرد. در مکتب امام(ره) که همان مکتب انبیاء الهی است الفاظ معنی واقعی خود را پیدا کردند.

آن زمان که بنده سخنگوی سپاه بودم، حضرت امام در رابطه با موضوع بسیج تازه فرمان داده بودند و رسانه‌های خارجی مدام درباره شعار ارتش 20 میلیونی بسیج از من می‌پرسیدند که شما سلاح برای تجهیز این ارتش 20 میلیونی از کجا تامین کرده‌اید؟ بنده هم گفتم که ما مسلح هستیم! به سلاحی تجهیز شده‌ایم که شما غربی‌ها نمی‌توانید آن را درک کنید. آنهافکر می‌کردند این اسلحه مثلا کلتی چیزی است نمی‌دانستندکه سلاح ما الله اکبر است.

فالاچی به من گفتمی‌خواهم به کردستان بروم تا شهادت را ببینم

اوریانا فالاچی که برای مصاحبه با امام به تهران آمده بود، به من گفت من می‌خواهم بروم کردستان. ارتش به من اجازه نداد و خواستم که از طریق مکاتبه با سپاه بروم و به من گفتند باید با شما هماهنگ کنم. از او پرسیدم کردستان برای چه می‌خواهی بروی؟ گفت می‌خواهم شهادت را ببینم. من خنده‌ام گرفت. بعد سوالی از او پرسیدم که جا خورد، گفتم باید مادر باشی تو شهادت و شهید شدن را از نزدیک حس کنی.

شهادت قرص نیست که من به تو بدهم. شما وقتی اعتقاد نداشته باشی تصور می‌کنی که او خودکشی کرده. این واقعیات برای دهه 60 است که باید تدوین شود. دهه 60 معادلات کلی دنیا را دگرگون کرده است.

هیچ‌کدام از دولتمردان واقعیات دهه 60 را نفهمیدند

تسنیم: به نظرتان علت فراموشی رخدادهای تاریخی چیست؟ چرا با توجه به اینکه تنها 30 سال از پایان دهه شصت می‌گذرد، رهبر انقلاب به عوض شدن جای شهید و جلاد هشدار می‌دهند؟

دو دلیل دارد. ما در تدوین تاریخ دهه 60 ناموفق بوده‌ایم. یکی اینکه کار خیلی سنگین است و دوم اینکه ماضعیف عمل کرده‌ایم. بسیاری از وزرا و روسای جمهور ما نمی‌توانند دهه 60 را بفهمند، تعارف که نداریم!

بسیاری از دولتمردان ما، واقعیات دهه 60 را نفهمیدند البته اینکه نمی‌فهمند از کم‌هوشی آنها نیست بلکه اعتقاد قلبی ندارند. این موضوع را باید گفت و خجالت هم نکشید. بنده قصد توهین به این افراد را ندارم البته کار سنگینی است چرا که نزدیک به 300 سال کشور را ویران کردند. از فرهنگ گرفته تا اقتصاد، بنابراین ما سالیان باید زحمت بکشیم تا عقب‌ماندگی‌ها جبران شود ولی این دلیل نمی‌شود که رئیس جمهور‌ها نیز کم‌کاری نکرده باشند. دهه 60 را پیرزنی می‌فهمدکه 10 عدد تخم مرغ که دارایی او بود را برای جبهه می‌فرستاد. دهه 60 را بچه بسیجی می‌فهمد که جان خود را فدای این انقلاب کرد.

ماجرای شهادت نوجوانی که مادرش دختر شایسته زمان شاه و پدرش کارمند فرح بود

در خاطرات شهدا هست که نوجوانی 15 ، 16 ساله چون در میان بچه‌های بسیج بوده و معارف محدودی از دین را یاد گرفته بود، می‌رود و در راه حفظ ارزشهای این انقلاب شهید می‌شود. این در شرایطی است که مادر این نوجوان دختر شایسته زمان فرح و پدر او کارمند دفتر فرح بود و نام او مدتها مخفی بود و وقتی که سراغ پدر و مادر او می‌روند والدین او می‌گویند ما چنین پسری نداریم و فرزند مادر حال حاضر آمریکا است در نهایت معلوم شد که او از خانه فرار کرده بوده و به جبهه می‌رود. دهه 60 همچنین جوانانی را درست کرد.

آن روی سکهنیز در دهه 60 وجود داشت. اشخاصی کاملا انقلابی که حتی در بحث لانه جاسوسی اقدامات ارزنده‌‌ای انجام داده ولی وقتی مسئولیتی به آنها داده شد کم آوردند و منحرف شدند.

البته در دهه 60 افرادی مانند بهزاد نبوی وجود داشتند که در زمان تاسیس سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی به شهید بهشتی که در قید حیات بود، فحش می‌داد و بنده بهاین رفتار او اعتراض کردم. بنده با مرحوم مهندس بازرگان آشنا بودم و می‌دانم که وی چطور در زمان شاه زندانی و محاکمه شد ولی چرا اتفاقی افتاد که اینها از مسیر انقلاب منحرف شدند. چه شد که شهید فلاحیکه آموزش‌های شاهنشاهی را به آموزش‌های دینی ارجحیت می‌داد،به یک باره در 7 تیربا لباس نظامی و پای بدون کفش و اشک‌ریزان در مراسم تشییع جنازه شهدای 7 تیر داخل مردم حضور پیدا می‌کند و تمام آن خصلت‌های نظامی را زیرپا می‌گذارد.دهه 60 این رویش‌ها را هم داشت.

انحراف خوئینی‌ها از مسیر انقلاب

از طرفی دیگر موسوی خوئینی‌ها این همه سخنرانی انقلابی در لانه جاسوسی انجام داد، چه اتفاقی افتاد که افرادی مانند او از مسیر منحرف شدند؟ شهدای دهه 60 هرگز نباید فراموش شوند. هر فردی که باعث فراموشی دهه 60 شود به شهدای آن دوران خیانت کرده است. باید اتفاقات آن دوران برای مردم تشریح شود.

تسنیم: با تشکر از صحبتهایتان درباره دهه شصت، کمی به سوابقحضرتعالی پیش از انقلاب بپردازیم. شما در آن دورانعلاوه بر تشکل‌های دانشجویی، باسازمان مجاهدین خلق هم ارتباطی داشتید؟

من از اول سازمان مجاهدین را کم و بیش می‌شناختم و خیلی از مواقع دفاع هم می‌کردم. این مسائل البته برای همان اوایل بود. رابطه تشکیلاتی نداشتم. هیچ وقت به عنوان عضوی از این سازمان نبودم و تنها طرفداری می‌کردم. باید بگویم که بنده از ابتدا وارد جریانها به شکل کامل و تمام وقت نمی‌شدم.

وقتی از شکنجه کردن حسن و محبوبهیا برادران رضائی‌ها و...خبر دار شدم. از چگونگی مبارزات افرادی چون بدیع‌زادگان، سعید محسنو... خبردار می‌شدم، خیلی تحسینمی‌کردم و بخاطر دارم که بدور از چشم صاحب‌خانه در سرمای زمستان شهر هامبورگ آلمان از اطاق بیرون می‌رفتم و گاهی در برف برای مدتی می‌نشستم و به خودم نهیب می‌زدم که تو کجا و اینها کجا؟چطور می‌توانی در اطاق گرم و تخت‌خواب گرم بخوابی!

پس از جریان شهادت شریف واقفی ما متوجه انحرافات مجاهدین خلق شدیم. بعدها نیز متوجه شدیم که نهضت آزادی و جبهه ملی نیز به همین صورتی دارای انحرافاتی شده افرادی چون بنی‌صدر هم جزو این افراد منحرف شده بود.

نقطه اشتراکمان با کنفدراسیون مبارزه علیه رژیم شاه بود

تسنیم: در زمانی که شما در خارج کشور تحصیل می‌کردید، دو گروه مبارز ایرانی در بین دانشجویان وجود داشت. یکی کنفدراسیون دانشجویان خارج از کشور و دیگری اتحادیه انجمن‌های اسلامی اروپا. تفاوت این دو گروه در چه بود و آیا برخوردی با بچه‌های کنفدراسیون داشتید؟

بله؛ یکی بچه‌های اتحادیه انجمن‌های اسلامی در اروپا بود که ما جزو آنها بودیم و دیگری کنفدراسیون که در کنفدراسیون از هر طیفی وجود داشت و نقطه اشتراکشان با ما مبارزه علیه رژیم امپرالیستی شاه بود.

اتحادیه انجمن‌های اسلامی در اروپا توسط دکتر بهشتی تشکیل شده بود. از اعضای آن اتحادیه که هم دوره‌ای ما بودند می‌توان از‌ آقایان دکتر خاتمی، نمازی، نواب، محمودزاده نام برد. در آن زمان بحث و جدل و دعوا با گروه‌های چپ و غیره بسیار رایج بود و اغلببه درگیری هم ختم می‌شد ولی بنده هم به شخصه با این گونه بحث‌ها موافق نبودم چرا که خروجی قابل توجهی نداشت.

اتحادیه2 یا 3 جلسه نشست سالیانه و چند جلسه منطقه‌ای و سمینارهای گوناگون داشت که ما در این سمینارها از آقایان بنی‌صدر، قطب زاده، آقای دکتر حبیبی و دکتر بهشتی دعوت می‌کردیم که افراد ذکر شده سخنگویان ما بودند.

همسر و دختر بنی‌صدر تقیدی به مسائل شرعی نداشتند

تسنیم: گویا در جایی گفته‌ بودید در همان سفرهای بنی‌صدر به آلمان می‌دیدید که خانواده او مسائل شرعی را رعایت نمی‌کنند؟

بله؛ ما با بنی‌صدر که از فرانسه به هامبورگ می‌آمد آشنا بودیم خانواده او مثلا دخترش فیروزه از همان ابتدا به اصول دینی پایبند نبود و در نوع لباس پوشیدن و ظاهر به هیچ عنوان اسلامی عمل نمی‌کرد. خانم او روسری سر می‌کرد ولی اصولا اعتقادی به اسلام نداشت. ولی در آن روزها بحث ما بر سر نوع پوشش خانواده او نبود موضوع ما با او بر سر مسائل فکری و فرهنگی کلان بود.

هاشمی رفسنجانی گفت با ساواک صوری همکاری کن!

تسنیم: پس از دوران دانشجویی فعالیت شما در دوران انقلاب اسلامی چگونه پیش رفت؟

من اواخر سال 1356 به ایران آمدم. رشته اول بنده نقشه‌کشی عالی و رشته دوم تاسیسات بود. بنده تمام واحدهایم را پاس کرده بودم ولی پایان نامه خود را تنظیم نکرده بودم در همین شرایط به دلیل اینکه ساواک از فعالیتهای من علیه رژیم شاه در هامبورگ خبر داشت و می‌دانست که من فرد تحصیل کرده‌ای هستم، سعی در جذب من داشت و می‌خواست که به نوعی جاسوس آنها در هامبورگ باشم.

به هر حال طی مشاوره‌ای که بامرحوم هاشمی رفسنجانی داشتم، اوبه من گفت عیبی ندارد شما برو تعهد بده تا به فعالیت‌هایت بتوانی برسی. به اوگفتم اگر تعهد بدهم پایم گیر می‌شود و او گفت من هم از این تعهدات زیاد داده‌ام! اتفاقی برایت نمی‌افتد مثلا می‌گفت من تعهد دادم روی منبر سخنرانی نکنم ولی ایستاده سخنرانی کردم.(می‌خندد)

آنها از من تعهد گرفتند که خبرهای انجمن را در خارج از کشور به آنها بدهم. ساواک وقتی فهمید من به آنها به شکل صوری تعهد داده‌ام در همان هامبورگ مرا تهدید کردند و گفتند که روزگارم را سیاه خواهند کرد همین کار را هم کردند تمام مدارک تحصیلی و سوابق تحصیلی من و خانمم را ضبط کردند و اجازه فعالیت‌های اجتماعی به ما ندادند. این شرایط حاکم بود تا اینکه به ماههای پیروزی انقلاب نزدیک شدیم و رفته رفته وضعیت مملکت به طور کلی دگرگون شد. دوستانمبه من پیشنهاد دادند که فعالیتهای سیاسی را کنار بگذارم و مدیر فنی یک کارخانه شوم. بنده نیز قبول کردم تا اینکه وضعیت به گونه‌ای تغییر کرد که فضای باز سیاسی اتفاق افتاد.

آقای دکتر بهشتی مرا دعوت کرد و به من گفت که کسانی که می‌خواهند برای پیروزی انقلاب کار کنند باید تمام تعلقات خود را کنار بگذارند به همین دلیل بنده نیز از مسئولیتم در کارخانه استعفا دادم و عضو ستاد راهپیمایی‌های بزرگ شدم. تقریبا 5 الی 6 قطعنامه راهپیمایی را خواندم و بعد از نماز عید فطر معروف در قیطریه به عنوان عضو ستاد استقبال از امام انتخاب شدم و پس از آن عضو ستاد کمیته مرکز و معاون آقای مهدوی کنی شدم. در همان روزها بود که آن 7 گروه معروف سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی را تشکیل دادند که بنده نیز به همراه آقای الویری جزو گروه فلاح بودم. بعد از آن پیشنهاد حضور در سپاه به من شد و بنده عضو رسمی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شدم.

اولین اعلامیه تشکیل سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی

تسنیم: آقای الویری هم عضو شورای فرماندهی سپاه بود؟

الویری که مسئول یکی از آن 7 گروه مورد نظر شورای انقلاب بنام فلاح بود، عضو سازمان مجاهدین انقلاب شد. من هم عضو گروه فلاح بودم. تازه مدت کمی بود که این سازمان اعلام موجودیت کرده بود یعنی ماه‌های اول 1358. در همان زمان بود که بنابر دستور حضرت امام(ره) قرار شد تشکیلات نظامی مورد اعتمادی به نام سپاه ایجاد شود. با توجه به اختلاف‌نظرها در آن مقطع قرار شد هر یک از اعضای این گروه (سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی) یک نفر را برای شکل دادن سپاه پاسداران به شورای انقلاب معرفی کنند.

آقای الویری برای راه‌اندازی سپاه از قبل اقداماتی کرده بود و در طرح تشکیلات سپاه اقدام کرده بود، من را به عنوان نفر مربوط به فلاح برای تشکیلات سپاه معرفی کرد و از تاریخ 2/2/58 که سپاه پاسداران رسمیت پیدا کرد من به عنوان عضو شورای فرماندهی سپاه معرفی شدم و آقای الویری از این تاریخ در سپاه هیچ حضوری نداشت.

به عبارت دیگر آقای الویری قبل از رسمیت و یکپارچه شدن سپاه در طرح اولیه حضور داشت ولی بعد از تاریخ 2/2/58 که سپاه رسمیت پیدا کرد او هیچ نقشی نداشت و بجای او از گروه فلاح من بودم.

تسنیم: در همین جا بحث، سئوال ما این است که زمینه‌های شکل‌گیری سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی در ابتدا مقابله اسمی و رسمی با سازمان مجاهدین خلق بود گرچه بعدها و در دهه 70 جریان چپ این تشکیلات، سازمان جدیدی با نام مجاهدین انقلاب درست کردند که کاملا منحرف از مسیر انقلاب بودند.